Metody oznaczania symboli
Z tej lekcji dowiesz się:
- Do czego służą kolumny i wiersze arkusza formatowego?
- Jak odczytywać położenie symboli na schematach elektrycznych?
- Czym charakteryzuje się oznaczanie symboli “wg schematu”?
- Na czym polega oznaczanie symboli “wg rdzenia”?
- W jaki sposób oznacza się symbole “wg komórki”?
- Jakie korzyści płyną z posiadania umiejętności czytania oznaczeń symboli?
Podstawowe pojęcia
Arkusz formatowy – jest to składowa szablonu rysunku, potocznie mówiąc “formatka”, posiadająca określone parametry, takie jak na przykład rozmiar – A3, A4 itd. W programie SEE Electrical wygląd arkusza formatowego określony jest przez jego przeznaczenie – inaczej będzie wyglądał arkusz formatowy przygotowany dla schematu zasadniczego, a inaczej dla zestawienia. Dodatkowo, w arkuszu formatowym mamy określone takie parametry jak chociażby położenie tabelki (pionowe/poziome). Poniżej możesz zobaczyć okno właściwości, w którym widać wybór arkuszy formatowych dla rysunku. Więcej informacji na temat arkuszy formatowych i szablonów znajdziesz w oddzielnym module tego kursu – Szablony i arkusze.
Kolumny i wiersze arkusza formatowego – są to podstawowe parametry arkusza, dzięki którym m.in. możesz określać położenie urządzeń na schematach, stosując metodę oznaczeń “wg komórki”. Na screenie powyżej możesz zauważyć, że wybierając arkusz formatowy, w niektórych nazwach zawarto opisy “0-9” i “A-H”. Wówczas jest to arkusz z kolumnami i wierszami. Jeżeli w opisie znajdziesz jedynie oznaczenie cyfrowe “1-10”, to w takim arkuszu nie będzie wierszy, tylko same kolumny.
Rdzeń oznaczenia – jest to litera w oznaczeniu symbolu, wskazująca na typ urządzenia.
Oznaczenia literowe urządzeń automatyki
B | Czujniki, przetworniki |
F | Zabezpieczenia |
G | Generatory, źródła zasilania |
H | Urządzenia sygnalizacyjne |
K | Przekaźniki, styczniki |
M | Silniki |
Q | Wyłączniki, odłączniki |
S | Przełączniki, przyciski |
T | Transformatory |
W | Kable, szyny, przewody, anteny |
X | Gniazda, wtyczki, listwy zaciskowe |
Y | Inne urządzenia elektryczne |
Z | Filtry |
Uwaga! Oznaczenia przedstawione w tabeli nie są jedynymi, z jakimi spotkasz się w trakcie pracy. Komponenty w SEE Electrical posiadają oznaczenia wg normy EN60617, jednak stosowanie się do norm podczas projektowania maszyn jest dobrowolne – podczas wystawiania certyfikatu na maszynę wymagane jest jedynie spełnienie wymogów dyrektyw. W związku z tym, w praktyce istnieje pewna dowolność w nazewnictwie komponentów. Dodatkowo, dochodzą jeszcze przyzwyczajenia. Przykładowo, w normie EN60617 wszystkie wyłączniki oznaczane są literą Q, a w praktyce bardzo często spotykałam się z oznaczeniem wyłącznika nadprądowego literą F (tak samo jak bezpiecznik).
Praca domowa
Ćwiczenie 1
Wykorzystaj dane z zadania, aby stworzyć oznaczenia wg trzech poznanych w lekcji metod. Zapisz na trzy różne sposoby oznaczenie dla cewki, która mogłaby się znajdować na 2-gim schemacie projektu, w 4 kolumnie, w wierszu F.
Ćwiczenie 2
Określ wszystkie informacje o symbolu (położenie, typ, numer porządkowy) jakie można odczytać z jego oznaczenia:
a) 3K5
b) S10
c) 5F2/D